Расследаванні інспектара Сарвы - Сяргей Белаяр

Сарва задумаўся над адноўленай на падставе паказанняў сведак і даследаванняў месца злачынства карцінай. Задача астрафізіка была простай — руцінная праверка сканера спектральнага аналізу, нацэленага на Бетэльгейзе. Артамянкоў прышпіліўся з дапамогай страховачнага троса і паплыў да прыбора, устаноўленага на апоры, вышыня якой складала трыццаць пяць метраў. Пасля дзвюх трацін адлегласці карабін фала не вытрымаў нагрузкі, і астрафізіка пачало выносіць у адкрыты космас. Сітуацыя ўскладнялася тым, што Артамянкоў у паніцы зблытаў кнопкі рэактыўнага ранца, чаму атрымаў дадатковае паскарэнне. Манеўраныя рэактыўныя рухавікі МКС на амаль трохсотметровы спуск з арбіты разлічаны не былі, і, апусціўшыся, «П'ер Шарль ле Маньер» ніколі б больш ужо не падняўся. У начальніка станцыі не мелася іншага выйсця, як адмовіцца ад небяспечнага манеўру.

Ахвяраваць адным дзеля сотні іншых... Космас дыктаваў свае правілы этыкі. Амаль заўсёды з дзвюх бед даводзілася выбіраць меншую. Інспектар прызнаў дзеянні Ярэмы правамернымі. Хоць наўрад ці забарона выхаду са станцыі добраахвотнікаў-ратавальнікаў сведчыць на яго карысць...

Далей за сто пяцьдзясят метраў ні страховачныя тросы, ні ранцы не працавалі. Самы блізкі да «П'ера Шарля ле Маньера» касмічны карабель прыйсці на дапамогу не паспяваў, а акрамя даследчых зондаў іншых спускальных апаратаў на станцыі не мелася.

Ход думак Сарвы парушыў сінтэзаваны жаночы голас:

— Выхад з гіперпрасторы праз трыццаць хвілін.

Інспектар схаваў камп'ютар і падабраўся. «Арыстарх Самоскі» перасек нябачную мяжу: спыніліся вібрацыі корпуса і ўключыліся насавыя тармазныя рухавікі.

Грузавое судна выйшла з гіперпрасторы за дваццаць тысяч кіламетраў ад «Пуцяводнай зоркі». Шарападобная форма дазваляла маяку заставацца нерухомым адносна Урана і Непту­на. Пілот на мінімальнай хуткасці павёў да маяка грузавое судна: даў магчымасць уволю ім налюбавацца.

У цэнтральным адсеку інспектара сустрэў сам капітан «Арыстарха Самоскага».

— Спадар Сарва, аддаю ў ваша распараджэнне найлепшага свайго спецыяліста — Іза Рывеса.

— Дзякую! — кіўнуў інспектар, машынальна адзначыўшы, што на твары Голга Драка не было і ценю незадавальнення. Фрахт грузавога судна падлягаў кампенсацыі ў двухразо­вым памеры сабекошту пералёту. — Загадайце задзейнічаць трансфакатар на максімальнае набліжэнне.

— Слухаюся, спадар Сарва!

Звернуты да «Арыстарха Самоскага» бок «Пуцяводнай зоркі» вонкавых пашкоджанняў не меў. Не плавалі абломкі і вакол маяка. На жаль, грузавое судна не мела спецыялізаваных сканераў, якія моцна спрасцілі б Сарву задачу.

— Рыхтуйце бот, спадар Драка! — ацаніць стан адваротнага боку Сарва мог толькі візуальна.

Бот выглядаў настолькі старым, што інспектар мімаволі западозрыў капітана ў карыстанні даўно спісаным маламерным суднам. Быццам у насмешку на борце бота красаваўся зроблены пад трафарэт люмінесцэнтнай фарбай надпіс «Імклівы».

— Ён хоць даляціць?

— Не трэба хвалявацца, спадар Сарва! Яшчэ як даляціць!

Капітан не падмануў: бот паспяхова пераадолеў адлегласць паміж грузавым суднам ды мая­ком і зрабіў віток вакол «Пуцяводнай зоркі». Інспектар пераканаўся ў тым, што герметычнасць корпуса маяка парушаная не была.

— Стыкуйцеся, спадар Рывес!

Збліжэнне «Пуцяводнай зоркі» і «Імклівага» прайшло паспяхова: Рывес з першага разу дакрануўся падушкамі электрамагнітных захватаў да паўночнага стыковачнага вузла. Сарва ўвёў код доступу, пасля чаго аўтаматыка адкрыла пераходны люк.

Калі працэдура шлюзавання завяршылася, апранутыя ў скафандры інспектар і тэхнік апынуліся ўнутры маяка. Сарва скарыстаўся газааналізатарам. Нягледзячы на тое, што паветра «Пуцяводнай зоркі» падыходзіла для дыхання, яны вырашылі шлемы не здымаць.

— Спадар Рывес, адпраўляйцеся ў прыборны адсек, а я пакуль займуся пошукамі экіпажа. У мяне выклікае здзіўленне, чаму нас ніхто не сустрэў.

— Добра!

Сарва зверыўся з выведзенай на пярэдні шчыток аб'ёмнай мадэллю маяка, пасля чаго пайшоў да цэнтральнага адсека, па дарозе ўважліва агледзеўшы модулі ў пошуках слядоў тэхнагеннай аварыі.

Нікога і нічога.

Шанс сустрэць каго-небудзь у жылых ячэйках быў вельмі высокі, таму інспектар вырашыў надаць кластару асаблівую ўвагу. Чатыры ячэйкі аказаліся пустымі, а вось у пятай Сарву чакаў сюрпрыз.

Памерамі ўбудаваная ў сцяну гардэробная шафа пахваліцца не магла. Таму тое, што ў ёй атрымалася змясціцца даросламу мужчыну, не магло не выклікаць у інспектара здзіўлення. Рука Сарвы была на паўшляху да дзверцаў, калі яны з грукатам адчыніліся і з шафы выпаў незнаёмец. Усё адбывалася ў абсалютным маўчанні.

Інстынкты не падвялі — Сарва рэзка сышоў убок і рвануў з кабуры пісталет. Страляць не давялося — мужчына скурчыўся на падлозе ў позе эмбрыёна, са страхам гледзячы на інспектара. Камбінезон незнаёмца быў мокры ад багатай салівацыі.

Сарва выдыхнуў і схаваў зброю.

— Я не зраблю вам шкоды!

Словы інспектара прывялі да процілеглага эфекту — мужчына літаральна затросся ад страху.

— Усё ў парадку! Я тут для таго, каб дапамагчы вам! — з такім жа поспехам Сарва мог звяртацца да сценкі. Незнаёмца літаральна калаціла ад жаху. — Ды што ж вас так напалохала?

Пакінуць астранаўта інспектар не мог. Роўна як і цягнуць з сабой — незнаёмец успрымаў любы рух інспектара як агрэсію.

Брудны пакрамсаны камбінезон, шчацінне, шматлікія гематомы і драпіны — член экіпажа выглядаў так, нібы блукаў па сметніку. Імкнучыся не рабіць рэзкіх рухаў, Сарва дастаў з аптэчкі першай дапамогі, што вісела на сцяне, флакон з заспакаяльным і напоўніў пластыкавую мер­ную лыжку.

— Гэта дапаможа!

Незнаёмец завішчаў адразу ж, як інспектар зрабіў першы крок. Высокія ноткі выдавалі паніку. Зразумеўшы, што наладзіць кантакт не атрымаецца, Сарва выкінуў з жылой ячэйкі ўсё, аб што мог параніцца астранаўт, пасля чаго замкнуў звонку дзверы. Варта было пашукаць іншых членаў экіпажа.

Пошукі доўжыліся нядоўга: у тэхнічным памяшканні, якое межавала з кластарам, інспектар наткнуўся на жанчыну. Яна сядзела ў крэсле і манатонна ківалася, чым нагадвала кітайскага балванчыка.

— Прашу прабачэння, што перашкаджаю вам... — Сарва павольна наблізіўся да жанчыны, напалову павернутай да яго. Ніякай рэакцыі. — Я вам дапамагу!

Ані на словы, ані на дотыкі жанчына ніяк не адрэагавала, працягваючы разгойдвацца. Яе погляд быў накіраваны ў пустэчу. Нічога не змянілася і пасля таго, як інспектар павадзіў пад носам жанчыны змочанай у нашатырным спірце ваткай.

Убачанае прымусіла Сарву задумацца. Высновы напрошваліся несуцяшальныя. Спяшацца з канчатковым рашэннем інспектар не стаў: большая частка «Пуцяводнай зоркі» заставалася неабследаванай.

Сарва зрабіў у камп'ютары памету пра патэнцыйную сімуляцыю і рушыў далей. Перш чым дайшоў да цэнтральнага адсека, інспектар сустрэў яшчэ траіх.

Стан двух мужчын і жанчыны нічым не адрозніваўся ад стану іх калег.

— Яны як быццам усе разам звар'яцелі... Спадар Рывес, што ў вас?

— Прыборы відавочна спрабавалі зламаць, спадар Сарва. Прычым рабілі гэта без выразнага алгарытму дзеянняў — проста таму, што хацелі ламаць... Шкода нязначная, але часу на рамонт спатрэбіцца нямала. Самому мне не справіцца — давядзецца прасіць дапамогу.

— Скажыце, спадар Рывес, а разгром не мог учыніць вар'ят?

— Характар пашкоджанняў кажа пра тое, што такіх павінна быць некалькі... А чаму вы пытаецеся, спадар Сарва?

— Я знайшоў пяцярых членаў экіпажа. І ўсе яны нічым не адрозніваюцца ад гародніны.

— Не сімулююць?

— Адказ на гэтае пытанне трэба будзе даваць вашаму суднаваму медыку, спадар Рывес. Паведаміце на «Арыстарх Самоскі» пра паломку і знойдзеных членаў экіпажа, а я пакуль займуся бартавым журналам.

У цэнтральным адсеку знаходзіліся яшчэ чацвёра. У стане, які выключаў усякую магчымасць допыту.

Пульт кіравання не пацярпеў, і інспектар вывеў на дысплэй бартавы журнал. Апошні запіс быў зроблены за пяць гадзін да таго, як знікла сувязь з маяком. Сарва пачаў праглядаць запісы ў адваротным парадку. Бартавы журнал неабавязкова павінен змяшчаць адказ, але...

Хутка прыбылі людзі з грузавога судна. Каб не губляць час, Сарва адключыў сувязь. На жаль, вывучэнне бартавога журнала нічога не дала.

— Давядзецца шукаць у іншым месцы... — інспектара зусім не збянтэжыла няўдача. У мо­дулях «Пуцяводнай зоркі» былі ўсталяваныя камеры відэаназірання, і Сарва збіраўся праглядзець запісы з іх. — Людзі ніколі не вар'яцеюць проста так!.. З якой пачаць?

Модуляў на маяку хапала: «Пуцяводная зорка» выкарыстоўвалася таксама ў якасці шырокапалосага рэнтгенаўскага тэлескопа. Інспектар павагаўся і прыняў рашэнне пачаць у алфавітным парадку. Немалы аб'ём працы Сарву зусім не пужаў.

Праз некаторы час інспектар дабраўся да запісу, зробленага ў прыборным адсеку за трыццаць хвілін да таго, як з «Пуцяводнай зоркай» перарвалася сувязь. Высокая якасць дазваляла разгледзець усё ў дробных дэталях. У аб'ектыў трапілі двое астранаўтаў. Мужчыны займаліся манатоннай працай роўна да таго часу, пакуль адзін з камп'ютараў не выйшаў з рэжыму чакання. Варта было толькі дакрануцца да клавішы «Enter», як абодва прыціснулі далоні да вушэй і паваліліся на падлогу.