Расследаванні інспектара Сарвы - Сяргей Белаяр

— Колькі часу нам спатрэбіцца, каб дабрацца да Хірона?

— На «Аяксе» ўсталяваны звышмагутны гіперпрывод апошняй мадэлі. З улікам часу, неабходнага на разлік каардынат, не болей за адзінаццаць гадзін.

— Дзякую за дапамогу!

— Звяртайцеся!

Час, які застаўся да пагружэння ў гіперпрастору, інспектар выдаткаваў на вывучэнне інфармацыі, якая тычылася Хірона. (2060) Хірон ставіўся да астэроідаў групы цэнтаўраў. Яго пэрыгелій знаходзіўся ўнутры арбіты Сатурна, а афеліі — непадалёк ад арбіты Урана. Хірон быў незвычайны тым, што валодаў комай, характэрнай для каметнага цела, аднак па памерах у пяцьдзясят тысяч разоў перавышаў сярэдні аб'ём камет, і быў больш суразмерны з вялікім астэроідам, да якіх яго першапачаткова і аднеслі. Шчыльнасць цел — к'юбівана, плуціна, астэроідаў, ледзяных груд — не дазваляла меркаваць, што «Жан-Жак Русо» мог з імі сутыкнуцца.

— Ніякай актыўнасці піратаў! — Сарва спецыяльна паслаў запыт у Дэпартамент. — Будзем разбірацца на месцы!

Сігнал абвесткі аб хуткім апусканні на «Аяксе» дублявалі — да інспектара прыйшоў адзін з членаў экіпажа. Сарва ўладкаваўся ў супрацьперагрузачным кокане і, не жадаючы губляць часу, заняў яго складаннем справаздачы аб папярэдняй справе і знаёмствам з Універсальнай энцыклапедыяй. Рух у гіперпрасторы нічым адметным не запамінаўся.

Праз дзесяць гадзін трыццаць хвілін «Аякс» прыбыў да Хірона. Цэнтаўр нагадваў шар, з'едзены ржой.

Сарва вырашыў прыняць Хірон у якасці кропкі адліку — перш-наперш інспектар праверыў яго пры дапамозе дыстанцыйна кіраваных ботаў, забяспечаных відэакамерамі з раздзяленнем матрыцы ў сто восемдзесят мегапікселяў. Дадаткова апараты неслі дэтэктары металу, цеплавізары, сканеры, а таксама ўльтрафіялетавыя і інфрачырвоныя спектрометры.

Пошук нічога не даў.

— Спадар Дальніковіч, хай «Аякс» пачынае рухацца па спіралі, якая пашыраецца. Загадайце, каб экіпаж неадкладна дакладваў аб любых адхіленнях у працы прыбораў. Der Teufel steckt im Detail!

— Не хвалюйцеся, спадар Сарва, Д'яблу ад нас не схавацца!

Пацяклі доўгія гадзіны пакутлівага чакання. Інспектара прыгнятала інертнасць, але іншага шляху знайсці «Жан-Жака Русо», акрамя пошуку ў наваколлях Хірона, не было. Перабраўшы ўсе патэнцыйныя версіі, Сарва пераключыўся на вывучэнне гісторыі астэроіда, спадзеючыся знайсці падказку ў дакументах касмічных агенцтваў і справаздачах місій. Як аказалася, у «новым бярмудскім трохвугольніку» зніклі яшчэ чатыры судны. Колькасць зніклых без вестак набліжалася да адзнакі ў тры сотні чалавек.

— Шкада, Старнэт недаступны.

Інспектар меркаваў, што Гартэль палічыць патрэбным нанесці яму візіт, аднак час ішоў, а мільярдэр не з'яўляўся.

— У спадара Гартэля — параліч левай паловы цела з прычыны перанесенага інфаркту міякарда, — патлумачыў Дальніковіч, калі Сарва звярнуўся да яго з пытаннем, — перасоўвацца самастойна ён не ў стане. Калі вы будзе патрэбны, спадар Сарва, вас запросяць.

Час ад часу інспектар уздымауся на верхнюю палубу, дзе была ўладкавана абсерваторыя, абсталяваная магутнымі радыётэлескопамі. Капрыз мільярдэра, але менавіта дзякуючы гэтаму капрызу да зыходу другіх сутак Сарва і выявіў зніклы «Жан-Жак Русо».

— А гэта што такое? — Увагу інспектара прыцягнуў дзіўны водбліск, які доўжыўся не даўжэй за імгненне. Здавалася, быццам абсалютны змрок побач з каметай нечакана ажыў. — Спадар Дальніковіч, мне патрэбен адзін з вашых ботаў!

— Добра, спадар Сарва, — данеслася з інтэркома. — Кажыце каардынаты!

«Аякс» удвая паменшыў хуткасць і выпусціў бот. Некалькі бясконца доўгіх хвілін тэлеметрыя транслявала толькі цемру, а затым карцінка пачала мяняцца — чарната павольна набывала абрысы, пакуль не ператварылася ў пляскаты авоід, які не меў нічога агульнага з творамі Прыроды.

— Гэта ж зніклы «Жан-Жак Русо»! — ахнуў капітан. — Што з ім сталася?

Каб распазнаць у гладкай, нібы паліраванай, аплыўшай тушы турыстычнае судна, патрабавалася задзейнічаць усе рэсурсы ўяўлення. Занадта ўжо моцным было адрозненне ад першапачатковай формы «Жан-Жака Русо».

— Прырода мудрагелістая, але не настолькі, каб стварыць дакладную копію «Жан-Жака Русо»!

Інспектар вымушана прызнаў, што капітан мае рацыю.

— Спадар Гартэль прыносіць прабачэнні за тое, што не можа з'явіцца асабіста для таго, каб засведчыць сваё шанаванне, — у рубцы кіравання з'явіўся адзін з целаахоўнікаў мільярдэра, — і выказвае шчырую падзяку, спадар Сарва! Ваша праца будзе ўзнагароджана!

— Перадайце гаспадару Гартэлю, што я абмяжуюся вуснай падзякай.

Па загадзе Дальніковіча яхта пачала тармажэнне з паралельным змяненнем курсу. На манеўр сышло больш за гадзіну. На працягу гэтага часу апаратура аналізу «Аякса» была нацэлена на авоід.

Вынікі ашаламілі — корпус «Жан-Жака Русо» падвергнуўся глыбокай прамяністай карозіі. У выніку магутнага імпульсу цалкам выпарыліся знешнія карабельныя надбудовы і механізмы, а асноўны і аварыйны ўваходныя люкі аказаліся залітаваныя, ілюмінатары, шчыліны прыбораў назірання, тэхнічныя адтуліны — шчыльна закаркаваны. Нягледзячы на тое, што абалонка была выраблена з тугаплаўкага металу, яна аплыла, нібы воск. Па характарыстыках метал набліжаўся да абсалютна чорнага цела — ні ў аднаго з прыбораў «Аякса» прабіць скарынку не атрымалася.

— Што будзем рабіць, спадар Сарва?

Інспектар адарваўся ад дысплэя з данымі, якія штосекундна змяняліся, і адказаў:

— Выкрываць. Час гуляе супраць нас — будзем зыходзіць з таго, што на борце ёсць жывыя і ім патрабуецца тэрміновая дапамога!

Гартэль відавочна прадбачыў нешта падобнае — у распараджэнні капітана аказаліся і неабходныя спецыялісты, і патрэбнае абсталяванне. Людзі знаходзіліся ў гатоўнасці — ужо праз трыццаць хвілін бот быў гатовы да выхаду.

Інспектар падахвоціўся ляцець з тэхнікамі.

На Гартэля працавалі лепшыя — у гэтым Сарва пераканаўся вельмі хутка. Бот паволь­на падплыў да «Жан-Жака Русо», і спецыялісты неадкладна ўзяліся за справу. Неўзабаве высветлілася, што патрапіць унутр судна не так проста — фулерытавыя наканечнікі бураў не вытрымлівалі, энергія ў акумулятарах з дыфтарыда ксенону расходавалася занадта хутка. Не ўзяла метал ані плазменная, ані лазерная рэзка.

— Калі і крыягенная не дапаможа, будзем узрываць! — паведаміў старшы каманды.

Скарынка толькі трохі паддалася вадкаму азоту. У якасці выбуховага рэчыва была абраная сумесь гексанітрагексаазаізавюрцытану і актагену. «Ultima ratio» спрацаваў як належна — накіраваны выбух прабіў у корпусе «Жан-Жака Русо» дзірку, прыдатную для праходу. Каб пазбегнуць разгерметызацыі турыстычнага судна тэхнікі выкарысталі сферу са звышмоцнага палімернага матэрыялу, ціск у якой раўняўся ціску паветра ў адсеках «Жан-Жака Русо».

Лічыльнік Гейгера павышэння радыяцыйнага фону не зафіксаваў, таму людзі Гартэля марудзіць не сталі — адзін за адным яны ступілі на борт турыстычнага судна. Насуперак чаканням, унутры «Жан-Жак Русо» цалкам не пацярпеў, калі не лічыць пашкоджання камунікацый, якія размяшчаліся ў непасрэднай блізкасці да ашалёўкі.

Ляцелі нездарма — са ста сямідзясяці трох пасажыраў «Жан-Жака Русо» выжыла сто сорак пяць чалавек. У тым ліку і Рымша Гартэль. Радасць мільярдэра не ведала межаў. Пасажыры «Жан-Жака Русо» са слязамі на вачах абдымалі тэхнікаў і абсыпалі іх падзякамі.

Па прычыне гібелі капітана, старэйшым афіцэрам на турыстычным судне застаўся першы памочнік. Яго інспектар і выклікаў першым для дачы паказанняў.

— Спадар Маркуш, раскажыце пра тое, як усё адбылося! — Каб не прапусціць ні адной дэталі, Сарва ўключыў лічбавы дыктафон.

— Мы стартавалі з Сатурна дзесяць дзён таму. Маршрут звыклы, даўным-даўно адпрацаваны. Усё ішло строга па плане да таго часу, пакуль «Жан-Жак Русо» не зблізіўся з Хіронам. Навігацыйная апаратура раптам нібы звар'яцела. Усе спробы ліквідаваць непаладкі ні да чаго не прывялі... У нейкі момант мы адчулі рэзкае павышэнне тэмпературы, за якім рушыла ўслед магутнае страсенне корпуса. Па часе гэта заняло не больш за дзве хвіліны... Сітуацыя заставалася пад кантролем да таго часу, пакуль не высветлілася, што мы ў пастцы...

— Паніка?

— Не без гэтага, спадар Сарва. Большая частка загінула з-за няўмення захоўваць кантроль над сваімі эмоцыямі і эгаізму... Мне прыйшлося ўзяць камандаванне на сябе і наводзіць на борце парадак... Некаторыя супакоіліся толькі пасля таго, як да іх былі ўжыты меры фізічнага ўздзеяння. На жаль, іншага выйсця, як застрэліць самага буянага пасажыра, які пагражаў бяспецы судна, у мяне не было...

Інспектар злавіў сябе на тым, што Маркушу яшчэ рана быць капітанам, паколькі ён прымаў неабходнасць занадта блізка да сэрца. Доўг капітана — не дапусціць на караблі бунту.

— Мы паспрабавалі падаць сігнал бедства, але перадатчыкі не працавалі... Іншыя спробы нагадаць пра сябе таксама не ўвянчаліся поспехам... Горш за ўсё было тое, што мы не маглi зразумець, што здарылася.